ALTINCI BÖLÜM

Tescil, Tescile Başvuru, İlgili Odanın Tespiti, Sicil Tasdiknamesi ve Harçlar

Tescil

MADDE 23 – (1) Esnaf ve sanatkârlar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren durumlarını otuz gün içinde bağlı bulundukları sicile tescil ve sicil gazetesinde ilan ettirmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilenler birlik tarafından ruhsat vermekle yetkili ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir. İlgili kurum ve kuruluşlar, sicil kaydı yapılana kadar bunların faaliyetlerini durdurur.

(2) Esnaf ve sanatkârların meslekî faaliyette bulunabilmeleri ve ilgili odaya kaydedilmeleri için sicile kayıt yaptırmaları şarttır ve sicile her bir meslek için ayrı kayıt yapılır.

(3) Sicilin çalışma bölgesi içerisinde bir esnaf ve sanatkârın aynı meslek kolu ile ilgili birden fazla işyeri açması halinde, açılan diğer işyerleri şube olarak adlandırılır. Şube açılması ve kapanması tescil edilmiş hususlarda değişiklik olarak değerlendirilir.

(4) Tescil, bir hususun sicile geçirilmesini ifade eder ve kural olarak istem üzerine yapılır. Resen, yapılacak tescillere ilişkin hükümler saklıdır.

(5) Tescil edilecek bütün kayıtların doğrulayıcı belgelere dayanması esastır. Kayıtların dayanağı olan belgeler yazılı şekilde veya elektronik imzalı olarak elektronik ortamda müdürlüğe verilir. ESBİS ortamında elektronik olarak teyit edilecek bilgiler için ayrıca yazılı bir belge aranmaz.

(6) Mahkemelerin bir hususun tesciline ya da şerh düşülmesine ilişkin kararını alan müdürlük, bu kararı tescil eder ya da şerh düşer. Bir hususun şerh düşülmesi, ESBİS üzerinde söz konusu tescilin yanına açılacak şerhler sütununun doldurulması suretiyle gerçekleşir.

Tescile başvuru

MADDE 24 – (1) Müdürlüğe başvuru yazılı şekilde ya da elektronik ortamda ESBİS üzerinden yapılır.

(2) Dilekçede istem açıkça belirtilir ve tescil edilecek hususlar gösterilir. Dilekçedeki hususlar, elektronik ortamda, belge asılları ya da onaylı örnekleri ile doğrulanır.

(3) Başvurunun elektronik ortamda yapılması halinde dilekçe güvenli elektronik imza ile imzalanır ve ilgili belgeler eklenir.

(4) Elektronik ortamda müdürlüğe yapılacak tüm başvurularda, başvuru anının tespitinde ESBİS’teki tarih esas alınır.

(5) Müdürlük, sicil işlemlerinde vergi mükellefiyetine ya da vergi muafiyetine ilişkin belgeleri ister.

(6) Bu Yönetmelikte ve Bakanlıkça yürürlüğe konulan diğer düzenlemelerde işlem türüne göre belirlenen belgelerin müdürlüğe verilmesi zorunludur. Müdürlük, ihtiyaç duyulması halinde milli piyango işletme belgesi, mesleki yeterlilik belgesi gibi tamamlayıcı diğer belgelerin de müdürlüğe verilmesini isteyebilir.

(7) Tescil başvurusu için gerekli belgelerin ESBİS üzerinden temin edilebilmesi halinde ayrıca ibraz edilmesi istenmez.

Başvuruya yetkili kişiler

MADDE 25 – (1) Tescil başvurusu ilgililer tarafından yetkili müdürlüğe yapılır.

(2) Tescil başvurusu yapabilecek ilgililer aşağıda sayılmıştır:

a) Esnaf ve sanatkârın kendisi.

b) Esnaf ve sanatkârın noter kanalıyla kendisine yetki verilmiş temsilcisi.

c) Esnaf ve sanatkârın ölümü veya hakkında gaiplik kararı verilmesi durumunda varisleri.

ç) Ölen veya hakkında gaiplik kararı verilen esnaf ve sanatkârın varislerinin tespit edilememesi durumunda resen müdürlük.

(3) Bir hususun tescilini istemeye birden çok kimse yetkili olduğu takdirde, Kanunda ve bu Yönetmelikte aksine hüküm bulunmadıkça, bunlardan birinin talebi üzerine yapılan tescil tümü tarafından istenmiş sayılır.

(4) İkinci fıkranın (ç) bendi kapsamında yapılan tescil ve ilanlardan harç ve ücret alınmaz.

Tescili zorunlu hususlar

MADDE 26 – (1) Esnaf ve sanatkârın;

a) Adı ve soyadı, vatandaşlığı ve kimlik numarası,

b) Varsa işletme adı,

c) İş yeri sabit olanların iş yeri ve yerleşim yeri adresi, iş yerleri seyyar olanların yerleşim yeri adresi,

ç) İş yerleri seyyar olmakla birlikte çalışma bölgesi Kanun ve/veya diğer mevzuatla tahditli olarak belirlenenlerin çalışma bölgesi,

d) Sektörü, meslek kolu, NACE kodu ve tanımı,

e) Varsa temsilcinin adı ve soyadı, yerleşim yeri, kimlik numarası ve temsil yetkisinin kapsamı,

f) Varsa şubesi ve şube adresi,

sicile tescili zorunlu olan hususlardır.

(2) Birinci fıkrada yer alanların dışındaki bilgilere ilişkin kayıtların sicile geçirilmesi tescil ve ilan hükümlerine tabi değildir.

(3) Müdürlüğün tescile ilişkin kararları ile tescile davetleri, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Kararlar veya davete ilişkin yazılar, müdürlükte imza karşılığında da tebliğ edilebilir.

İlgili odanın tespiti

MADDE 27 – (1) Sicile kayıt olan esnaf ve sanatkârlara ait bilgiler, müdürlük tarafından ESBİS üzerinden ilgili odaya gönderilir.

(2) Esnaf ve sanatkârların üye kaydının yapılacağı ilgili oda:

a) ESBİS üzerinde iş yeri adresi olarak beyan edilen yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası,

b) İş yerleri seyyar olanların ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası,

c) İş yerleri seyyar olmakla birlikte çalışma bölgesi Kanun ve/veya diğer mevzuatla tahditli olarak belirlenenlerin, çalışma bölgesinin bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası,

ç) Meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası bulunmayanlar için karma oda,

d) Kaydolabileceği karma oda da bulunmayanlar için mesleğiyle ilgili en yakın ihtisas odasıdır.

(3) Kanunun 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde, aynı işyerinde olmak kaydıyla birden fazla konuda faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârların esas faaliyeti ile ilgili odaya kaydı sağlanır. Ancak, üyenin yazılı talebi halinde ve yükümlülüklerini de yerine getirmesi kaydıyla diğer faaliyetleri ile ilgili odalara da kaydı yapılabilir.

(4) İlgili oda yönetim kurulu, müdürlük tarafında kayıt için bilgileri gönderilen esnaf ve sanatkârlarla ilgili üyelik kararlarını ilk toplantısında alır. Bu kararlar, esnaf ve sanatkârın sicile tescil tarihinden itibaren oda üyesi olduğu şeklinde alınır.

(5) Oda yönetim kurulu tarafından Kanunun 8 inci maddesine göre, oda kaydının silinmesine karar verilen esnaf ve sanatkârın durumu müdürlüğe bildirilir. Müdürlük, oda kaydının silinmesine karar verilen esnaf ve sanatkârın oda üyelik kaydını ESBİS üzerinden sonlandırır.

(6) Esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı iken, daha sonraki yıllarda yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi işhasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerini aşanlar kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayda zorlanamazlar. Ancak, yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi işhasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların kayıtları, müdürlük marifetiyle ticaret siciline aktarılır.

(7) İkinci fıkradaki odaların saptanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.

Sicil tasdiknamesi

MADDE 28 – (1) Esnaf ve sanatkârın sicile tescil yaptırması halinde ilgiliye onaylı sicil tasdiknamesi verilir. Tasdiknamede aşağıdaki bilgiler yer alır:

a) Kimlik numarası.

b) Adı ve soyadı.

c) Varsa işletme adı.

ç) İş yeri sabit olanların iş yeri ve yerleşim yeri adresi, iş yerleri seyyar olanların yerleşim yeri adresi, iş yerleri seyyar olmakla birlikte çalışma bölgesi Kanun ve/veya diğer mevzuatla tahditli olarak belirlenenlerin çalışma bölgesi.

d) Belge düzenlendiği sırada varsa esnaf ve sanatkârın yetkili temsilcisinin adı ve soyadı, yerleşim yeri, kimlik numarası ve temsil yetkisinin kapsamı.

e) Sektörü, meslek kolu, NACE kodu ve tanımı.

f) Varsa şubesi ve şube adresi.

(2) Tasdikname; tescili yapan müdürlüğün adını, belgenin düzenlendiği tarihi, son geçerlilik tarihini, müdür veya müdür yardımcısının adını, soyadını ve belgenin elektronik imza ile imzalandığı bilgisini içerir.

(3) Müdürlük tarafından yapılan değişiklik tescilleri, sicil tasdiknamesinde yer alan bilgilerden herhangi birinin de değişmesini gerektiriyorsa, ilgililerin talebine bakılmaksızın tasdikname, gideri ve harcı ilgiliden tahsil edilmek suretiyle yenisi düzenlenerek ilgiliye verilir.

(4) Sicil tasdiknamesi; tasdiknamede yer alan bilgilerde herhangi bir değişiklik olmadığı veya yenisi düzenlenmediği sürece altı ay geçerlidir.

(5) Tasdiknamenin geçerlilik süresinin dolması halinde ilgililerin talebi üzerine, gideri ve harcı tahsil edilerek yeni tasdikname düzenlenir.

Değişiklik ve sona erme

MADDE 29 – (1) Tescil edilmiş hususlarda meydana gelen her türlü değişiklik de tescil edilir.

(2) Tescilin dayandığı husus veya işlemler kısmen veya tamamen sona erer ya da ortadan kalkarsa sicildeki kayıt, ilgilinin başvurusu üzerine kısmen ya da tamamen silinir.

(3) Kanunda veya bu Yönetmelikte aksine bir hüküm bulunmadığı sürece değişiklik ve sona erme işlemleri de tescilin tabi olduğu hükümlere tabidir.

Süre

MADDE 30 – (1) Kanunda ve bu Yönetmelikte aksi düzenlenen hallerin dışında ilgili;

a) Tescili gerekli hususların,

b) Değişikliğin,

c) Sona ermenin,

gerçekleştiği tarihten itibaren 30 gün içinde müdürlüğe başvuru yapar.

(2) Sicil işlemlerinin tamamlanması bir senet veya belgenin düzenlenmesine, iznin alınmasına ya da başka bir kuruma başvurulmasına bağlı olan durumlarda, bu senet veya belgenin düzenlendiği veya iznin alındığı yahut diğer kurumdaki işlemin tamamlandığı tarihten itibaren işlemeye başlar.

Mahkeme veya resmi kurumun kararına dayanan tescil

MADDE 31 – (1) Mahkemenin veya resmi bir kurumun, bir hususun resen tesciline ilişkin kararını alan müdürlük, bu kararı resen tescil eder. Mutabakat Komitesi kararları ile Koordinasyon Kurulu kararları gereği sicilde yapılması gereken tescil işlemleri müdürlük tarafından resen yapılır.

(2) Koordinasyon Kurulu kararları gereği yapılan resen tescil ve ilanlardan harç ve ücret alınmaz.

(3) Mahkeme veya resmi bir kurum, verdiği hüküm veya kararda tescil edilecek husus ile ilgili olarak müdürlüğü resen tescil ile sorumlu tutmadığı hallerde tescil, başvuruya yetkili kişilerin başvurusu üzerine yapılır. Tescil yükümlülüğünün süresi içinde yerine getirilmemesi halinde, müdürlük 38 inci madde gereğince işlem tesis eder.

Tescil tarihi

MADDE 32 – (1) Tescili gerçekleştirilen bütün işlemlerde tescil tarihi, ESBİS’te elektronik imza ile kayıt altına alındığı tarihtir.

Tescil ve ilanın etkisi

MADDE 33 – (1) Sicil kayıtları sicil gazetesinde ilan edildiği günü izleyen iş gününden itibaren hukuki sonuçlarını doğurur. Bu günler, tescilin ilanı tarihinden itibaren işlemeye başlayacak olan sürelere de başlangıç olur.

(2) Bir hususun tescil ile beraber derhal üçüncü kişiler hakkında sonuç doğuracağına veya sürelerin derhal işleyeceğine ilişkin özel hükümler saklıdır.

(3) Tescil kaydı ile ilan edilen durum arasında aykırılık bulunması hâlinde, tescil edilmiş olan gerçek durumu bildikleri ispat edilmediği sürece, iyi niyetli üçüncü kişilerin ilan edilen duruma güvenleri korunur.

Harçlar

MADDE 34 – (1) Müdürlükten harca tabi herhangi bir istemde bulunan veya örnek isteyen kimsenin isteği, harç ödenmedikçe karşılanmaz. Resen yapılması gereken tescil, değişiklik ve silinmeler harç tahsil edilmeden önce yapılabilir. Ancak, bu işleme ait harç, tahsili için derhal ilgili vergi dairesine bildirilir. Harcın tamamıyla ödenmemiş olmasına rağmen harca tabi işlemi yapmış veya örneği vermiş olan müdür ve müdür yardımcısı harçtan, mükellef ile beraber müteselsil olarak sorumludur.

YEDİNCİ BÖLÜM

Gerçeklik İlkesi, İnceleme Yükümlülüğü, Sorumluluk, Tescile Davet ve Ceza,

Müdürlüğe Bildirim Yükümlülüğü

Gerçeklik ilkesi, aldatma yasağı ve kamu düzenine uygunluk

MADDE 35 – (1) Sicile yapılacak tescillerin, gerçeği tam olarak yansıtması, üçüncü kişilerde yanlış izlenim yaratacak nitelik taşımaması ve kamu düzenine aykırılık oluşturmaması gerekir.

İnceleme yükümlülüğü

MADDE 36 – (1) Tescil için aranan şartların mevcudiyeti aşağıdaki hususlar dikkate alınarak incelenir:

a) Tescili istenen hususun sicile kaydının gerekli olup olmadığı.

b) Tescil isteminin mevzuatta öngörülen şekilde ve ilgililer tarafından yapılıp yapılmadığı.

c) Tescil için mevzuatta öngörülen belgelerin bulunup bulunmadığı.

ç) Tescil edilecek hususun Kanunun emredici hükümlerine aykırı bulunup bulunmadığı.

d) Tescil edilecek hususların gerçeği tam olarak yansıtıp yansıtmadığı, üçüncü kişilerde yanlış bir izlenim yaratacak nitelik taşıyıp taşımadığı ve kamu düzenine aykırı olup olmadığı.

e) Tescil edilecek hususun Bakanlığın veya diğer resmi kurumların iznine ya da uygun görüşüne tabi olması halinde, söz konusu iznin veya uygun görüşün alınıp alınmadığı.

(2) Müdürlükçe birinci fıkra hükmü uyarınca yapılan inceleme sonucunda, tescil için aranan şartlardan bazılarının eksik olduğunun anlaşılması halinde durum ilgiliye yazı ile bildirilir. Bildirilen hususların mevzuata uygun hale getirilmesi veya eksikliklerin giderilmesi için en fazla 30 gün süre verilir. Verilen süre, işlemin mahiyetine göre her seferinde en fazla 30 gün olmak üzere en çok iki defa uzatılabilir. Verilen veya uzatılan süre içinde durum mevzuata uygun hale getirilmez veya eksiklikler tamamlanmaz ise tescil isteği reddedilir.

Sorumluluk

MADDE 37 – (1) Tescil için gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca cezalandırılır. Müdürlük tescil için gerçeğe aykırı beyanda bulunanları idari para cezası uygulanmak üzere mahallin en büyük mülki amirine bildirir. Gerçeğe aykırı tescilden dolayı zarar görenlerin tazminat hakları saklıdır.

(2) Kayıtların 35 inci maddeye uymadığını öğrendikleri hâlde düzeltilmesini istemeyenler ve tescil olunan bir hususun değişmesi ve sona ermesi dolayısıyla, değişiklik veya sona ermenin tescilini istemeye ya da yeniden tescili gereken bir hususu tescil ettirmeye zorunlu olup da bunu yapmayanlar, bu kusurları nedeniyle üçüncü kişilerin uğradıkları zararları tazmin ile yükümlüdürler.

Tescile davet ve ceza

MADDE 38 – (1) Tescil edilmesi gereken bir hususun ilgilisi tarafından tescil ettirilmediğini haber alan müdürlük, tescil başvurusunda bulunmakla yükümlü kişileri, otuz gün içinde tescil başvurusunda bulunmaya veya tescili gerektiren sebeplerin bulunmadığını ispat etmeye çağırır. Bu davette, kanuni dayanaklar gösterilmek suretiyle davetin gerekçesi, tescili gereken durum ve tescil yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin yaptırımları belirtilir.

(2) Birinci fıkra gereğince yapılan çağrı üzerine, süresi içinde tescil isteminde bulunulmaması veya kaçınma sebepleri bildirilmiş olmasına rağmen kaçınma sebeplerinin yeterli görülmemesi hallerinde müdürlük, durumu sicilin bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakan asliye hukuk mahkemesine bildirir. Mahkemenin tescile hükmetmesi halinde resen tescil yapılır.

(3) Müdürlükçe verilen süre içinde tescil isteminde bulunmayan ve kaçınma sebeplerini de bildirmeyen kişi, 6102 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca cezalandırılır.

(4) Üçüncü fıkra gereğince idari para cezası verilmesine rağmen, kanuni süre içerisinde tescil isteminde bulunmamakta ısrar edilmesi halinde, müdürlük durumu sicilin bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakan asliye hukuk mahkemesine bildirir. Mahkemenin tescile hükmetmesi halinde resen tescil yapılır.

Müdürlüğe bildirim yükümlülüğü

MADDE 39 – (1) Herhangi bir hususun tescili isteminde bulunma yükümlülüğünü yerine getirmemiş olanları öğrenen noterler, belediyeler, odalar ve vergi daireleri gibi resmi makamlar durumu müdürlüğe bildirir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

İtiraz ve İlan

İtiraz

MADDE 40 – (1) İlgililer; tescil istemleri ile ilgili olarak müdürlükçe verilecek kararlara karşı, tebliğ tarihinden itibaren sekiz gün içinde sicilin bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakan yetkili asliye hukuk mahkemesine dilekçe ile itiraz edebilir. Mahkeme dosya üzerinde yapacağı inceleme sonucunda tescilin gerekli bulunduğu sonucuna varırsa tescilin yapılmasını müdürlüğe emreder, aksi takdirde tescil istemini reddeder.

İlan

MADDE 41 – (1) Tescil işlemleri, mevzuatta aksine bir hüküm bulunmadıkça Kanunun 70 nci maddesine göre sicil gazetesinde ilan edilir.

(2) İlan, Bakanlığın gözetim ve denetimi altında Konfederasyon tarafından ESBİS kullanılarak elektronik ortamda sicil gazetesinde yayınlanır.

(3) Sicil gazetesinde yayınlanacak ilan ücretleri sicil gazetesi komitesinin teklifi ve Bakanlığın onayı ile yürürlüğe girecek bir tarife ile belirlenir. Sicil gazetesi ilan ücretleri sicil tarafından elektronik ortamda tahsil edilir ve sicil gazetesi hesabına elektronik ortamda aktarılır.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Sicil gazetesi kayıtları

MADDE 42 – (1) Sicil gazetesinin 2012 yılından önceki kayıtlarına ulaşılmasında Bakanlığın görüşü doğrultusunda hareket edilir.

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 43 – (1) 16/9/2005 tarihli ve 25938 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Esnaf ve Sanatkâr Sicili Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) ESBİS, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde bu Yönetmeliğe uygun hale getirilir. ESBİS uygun hale getirilinceye kadar bu Yönetmelik kapsamında tutulacak defterler mevcut haliyle tutulmaya devam edilir.

(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce müdür, müdür yardımcısı ve sicil personeli olarak atanmış olanlarda 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (c) ve (e) bentlerinde belirtilen nitelikler aranmaz.

Yürürlük

MADDE 44 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 45 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.